Yenidoğan sarılığı, hem yeni anne-babaların hem de sağlık profesyonellerinin sıkça karşılaştığı bir durumdur. Yenidoğanların yaklaşık %60'ında görülen bu durum genellikle hafif seyirli olup, tedaviye hızlı yanıt verir. Ancak bazen daha karmaşık ve ciddi hale gelebilir, bu yüzden doğru bilgilendirme ve farkındalık çok önemlidir.
Yenidoğan sarılığı, genellikle bebeklerin ilk yaşam haftalarında ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Cildin ve gözlerin beyaz kısımlarının sarı renkte görünmesine neden olan bu durum, bebeğin kanında bulunan ve normalde vücut tarafından işlenen bilirubin adlı bir maddenin aşırı miktarda birikmesi sonucu oluşur.
Yenidoğan Sarılık Belirtileri Nelerdir?
Genellikle doğumdan bir iki gün sonra ortaya çıkan bebeklerdeki sarılık belirtileri şunlardır;
Cilt Renginde Sararma: Yenidoğan sarılığının en belirgin belirtisi cilt renginde sararmadır. Belirti genellikle bebeğin yüzünde başlar ve zamanla vücudun alt kısımlarına doğru ilerler.
Göz Beyazlarında Sararma: Yenidoğan sarılığında bir diğer yaygın belirti göz beyazlarında sararmadır.
Koyu Renkli İdrar: Normalde yenidoğanların idrarı renksizdir. Ancak vücutta yüksek miktarda bilirubin varsa idrar koyu sarı renkte olabilir.
Açık Renkli Dışkı: Bebeğin dışkısı açık sarı veya kahverengi yerine yeşil veya soluk renkte olabilir.
İştahsızlık veya Huzursuzluk: Yenidoğan sarılığı olan bebekler beslenmeyi reddedebilir veya daha huzursuz olabilirler.
Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı gözlendiğinde, hemen bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Yenidoğan bebeklerde sarılık genellikle hafif bir durum olsa da tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dolayısıyla bir bebeğin belirtileri ne olursa olsun, erken teşhis ve tedavi her zaman en iyisidir.
Yenidoğan Bebeklerde Sarılık Neden Olur?
Yenidoğan bebeklerde sarılığın ana nedeni, bilirubin adı verilen bir maddenin bebeğin kanında birikmesidir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal yıkımı sırasında oluşan sarı renkli bir maddedir. Yetişkinler ve daha büyük çocuklarda, karaciğer bilirubini işler ve vücut daha sonra dışkı yoluyla bu maddeden kurtulur. Ancak yenidoğan bebeklerin karaciğerleri bu maddeleri tam olarak işlemekte zorlanabilir. Bu durum, bilirubinin kan dolaşımında birikmesine ve cilt ile gözlerin beyaz kısmının sarı renkte görünmesine neden olur.
Yenidoğan Bebeklerde Sarılık Sınırı Kaçtır?
Bebeklerde sarılık değerini ölçmek için genellikle kan testi kullanılır. Bu test, bebeğin kanındaki bilirubin seviyesini ölçer. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal yıkımından kaynaklanan sarı renkli bir maddedir. Sağlıklı bir vücut, bilirubini normalde karaciğerde işler ve dışkıyla vücuttan atar.
Ancak yenidoğanlarda, karaciğer bu maddeleri hızlı bir şekilde işlemekte zorlanabilir ve bu da kanındaki bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu durum, ciltte ve göz beyazlarında sarı bir renk tonuna neden olabilir, bu da sarılığın belirtisi olarak bilinir.
Yenidoğan sarılığını ölçmenin diğer bir yolu da transkütan bilirubinometre kullanmaktır. Bu cihaz bebeğin cildine zarar vermeden bilirubin seviyesini ölçebilir.
Bebeklerde Sarılık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yenidoğan sarılığı genellikle özel bir tedavi gerektirmez ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazen bilirubin seviyeleri çok yüksek olabilir ve bu durum özel bir tedavi gerektirebilir.
En basit ve en etkili tedavi yollarından biri fototerapidir. Yenidoğan fototerapi tedavisinde, bebek özel bir ışık altında belirli bir süre kalır. Bu ışık, vücuttaki fazla bilirubini daha kolay işlenen ve vücut tarafından atılabilecek bir maddeye dönüştürür. Ancak bazen daha ciddi durumlarda kan değişimi gibi diğer tedavi yöntemlerine de başvurulabilir.